آنالیز فرم های مختلف آللی تک نوکلئوتیدی در جایگاه های ژنی gh و ghr و بررسی ارتباط آنها با برخی از صفات تولیدی و تولید مثلی در مرغ های مولد ایستگاه اصلاح نژاد مرغ بومی مازندران

در نشخوارکنندگان و طیور ژن های هورمون رشد و گیرنده هورمون رشد به عنوان یکی از مهم ترین ژن های کاندیدا و بزرگ اثر در زمینه بهبود صفات تولیدی و عملکردی به حساب می آیند. در نتیجه چند شکلی حاصل از این ژن ها در جمعیت مرغ های بومی و یا تجاری ممکن است در آنالیزهای فیلوژنتیکی و همچنین به عنوان نشانگرهای ژنتیکی مناسب در برنامه های اصلاح نژادی طیور مورد استفاده قرار گیرند. به منظور شناسایی چند شکلی در جایگاه های ژنی gh و ghr از 400 قطعه مرغ های مولد بومی ایستگاه اصلاح نژاد مرغ بومی مازندران به طور تصادفی خون گیری به عمل آمد. استخراج dna به روش نمکی بهینه یافته و تکثیر دو قطعه dna به اندازه های یک قطعه 776 جفت بازی از ناحیه اینترون 1 ژن gh و یک قطعه 740 جفت بازی از ناحیه اینترون 5 ژن ghr توسط واکنش pcr با استفاده از یک جفت آغازگر اختصاصی صورت گرفت. در آنالیز تنوع آللی از دو آنزیم برشی mspi و nspi به ترتیب برای جایگاه های نشانگری gh و ghr استفاده شد. در ژن gh با استفاده از آنزیم برشی mspi سه آلل a، b و c با فراوانی هر یک به ترتیب 305/0، 098/0 و 597/0 و شش ژنوتیپ aa، bb، cc، ab، ac و bc با فراوانی هر یک به ترتیب 10/0، 01/0، 36/0، 07/0، 34/0 و 12/0 مشاهده شد. در ژن ghr با استفاده از آنزیم برشی nspi دو آلل و دو ژنوتیپ هاپلوئیدی b+ و b- به ترتیب با فراوانی 72/0 و 28/0 مشاهده شد. در آنالیزهای آماری هیچ اثر معنی داری از جایگاه ژنی gh بر کلیه صفات مورد بررسی دیده نشد اما یک اثر معنی دار از جایگاه ژنی ghr بر صفت تعداد تخم مرغ در دوره نسل گیری وجود داشت. در آنالیز مقایسه میانگین ها اختلاف معنی داری بین ژنوتیپ های متفاوت ژن gh در صفات وزن در یک روزگی، وزن در زمان بلوغ، وزن تخم مرغ در زمان بلوغ و 30 هفتگی، سن بلوغ جنسی، تعداد و وزن تخم مرغ و درصد باروری در دوره نسل گیری دیده شد. در جایگاه ژنی ghr نیز تنها در صفت تعداد تخم مرغ در دوره نسل گیری اختلاف معنی دار بین ژنوتیپ ها وجود داشت. در جایگاه ژنی gh برای صفات مرتبط با وزن بدن مرغ های مولد با ژنوتیپ های ac، bc و cc عملکرد بالاتر و مرغ های با ژنوتیپ bb پایین ترین عملکرد را داشتند که احتمالا می تواند به دلیل تاثیر آلل عمده c باشد. برای صفت تعداد تخم مرغ نیز به ترتیب ژنوتیپ های bb، ac و cc عملکرد بالاتری نسبت به سایر ژنوتیپ ها داشتند. برای صفات وزن تخم مرغ در 28 و 30 هفتگی و همچنین در دوره نسل گیری مرغ های مولد با ژنوتیپ های aa، ac و cc بالاترین عملکرد و مرغ های با ژنوتیپ ab پایین ترین عملکرد را دارا بودند که شاید احتمالا به علت تاثیر همزمان دو آلل موثر a و c در این صفات باشد. میانگین سن بلوغ جنسی در مرغ های با ژنوتیپ bb نسبت به سایر ژنوتیپ ها بسیار کمتر بود اما مرغ های مولد دارای ژنوتیپ bb با توجه به داشتن سن بلوغ جنسی کم، بالاترین عملکرد را در صفات درصد باروری و جوجه درآوری نشان دادند. در جایگاه ژنی ghr به غیر از صفات وزن در یک روزگی، هشت و دوازده هفتگی، در بقیه صفات مرغ های مولد دارای ژنوتیپ b- عملکرد بهتری نسبت به مرغ های دارای ژنوتیپ b+ داشتند. نتیجه گیری نهایی این که، به منظور اطمینان از نتایج تحقیق حاضر، انجام مطالعات بیشتر به منظور درک بهتر اثر تداخل آللی بین این دو جایگاه نشانگری بر صفات تولیدی و تولید مثلی در صنعت طیور ضروری به نظر می رسد.